Manastir Ćelije nalazi se na levoj obali reke Gradac, na području sela Lelić u blizini Valjeva, tačnije na samo 5 kilometara udaljenosti.
Prema narodnom predanju manastir je ktitorstvo kralja Dragutina (1276.-1282.), dok drugo predanje kaže da je manastir podignut krajem četrnaestog ili početkom petnaestog veka, u vreme despota Stefana Lazarevića.
Monasi ovog manastira su imali veliki udeo u dizanju bune protiv Turaka. Zbog toga je na početku 1791. godine zloglasni Paša Bušatlija zapalio ćelije zajedno sa trinaest drugih crkava valjevskog kraja.
Manastir je bio obnovljen 1793. godine.
Kako je manastir u toku Prvog srpskog ustanka postao vojna bolnica, Turci su ga zapalili ponovo 1810. godine.
Obnovljen je odmah sledeće godine i dozidana je priprata i kube.
Tokom devetnaestog veka u njemu radi jedna od prvih osnovnih škola u Srbiji.
Osnova crkve manastira Ćelije je u obliku jednobrodne građevine sa neobičnom kupolom.
Umesto uobičajenih pilastara, kupola se oslanja na debele zidove i stepenasto postavljene lukove, a prelaz od kvadratne osnove do devetostranog tambura je izvedeno opmoću tambura.
Zidni ikonostas ima konstruktivnu funkciju i preuzima deo težine kupole.
Zvonik je 1926. godine postavljen na severnoj strani crkve.
Ikonostas koji je oslikao Petar Nikolajević Moler 1798.-1800. godine umetnik i vojvoda u Prvom Srpskom ustanku, uništen je 1810.
Levo od crkve u pravcu oltara nalazi se grob Ilije Birčanina „oberkneza ispod Medvednika“, koga su Turske dahije ubile na kolubarskom mostu u Valjevu 1804.
Na južnoj strani oltara je grob Ave Justina koji je umro 1979.
Pri manastiru od 1966. godine postoji ikonopisačka škola u kojoj rade monahinje ovog manastira a razvijena je takođe izdavačka delatnost.
Ćelije su ženski manastir.
Manastir je takođe poznat po znamenitom teologu Justinu Popoviću, doktoru filozofije koji je bio duhovnik u manastiru od 1948. do sedamdesetih godina proteklog veka.
Arhimadrid Justin Popović je autor brojnih studija o pravoslavlju i jedan od osnivača Srpskog filozofskog društva.
Ćelije zajedno sa obližnjim mansastirom Lelić su mesto hodočašća tokom cele godine.
